Een miskraam
Een op de tien zwangerschappen eindigt in een miskraam. Als in de eerste drie maanden van de zwangerschap blijkt dat het vruchtje niet goed groeit, wordt het wordt het in veel gevallen door het lichaam afgestoten. Een miskraam is een natuurlijke maar ingrijpende gebeurtenis.
Wat zijn de verschijnselen?
Een miskraam begint meestal met bloedverlies. Als de bloeding is begonnen duurt het meestal een paar dagen tot twee weken tot het vruchtje komt. De bloeding kan binnen enkele uren tot dagen toenemen en kortdurend hevig zijn. Toenemend bloedverlies is over het algemeen een teken dat een miskraam snel zal plaatsvinden. Het verloop van een miskraam kan heel wisselend zijn. Vaak gaat het samen met verlies van stolsels en weefsel (baarmoederslijmvlies), en pijn in de onderbuik of -rug. Soms zal je het verlies van het vruchtje bemerken. Als een miskraam plaatsgevonden heeft, neemt het bloedverlies sterk af of stopt. De buikpijn verdwijnt dan ook. Soms is er nog enkele weken een beetje bloedverlies na een miskraam.
Het kan ook zijn dat u nog geen bloedverlies heeft gehad, maar dat op een echo wordt ontdekt dat het vruchtje niet meer leeft. We noemen dit een missed abortion. Bij een missed abortion kunt u wachten tot de miskraam op gang komt, dit kan best een paar weken duren. Ook kunt u er voor kiezen om tijdens een afspraak met de gynaecoloog te bespreken om medicatie te gebruiken om de miskraam op te wekken. De keuze voor afwachten of voor controle naar de gynaecoloog maakt u in overleg met de verloskundige, zij regelt ook de verwijzing naar de gynaecoloog.
Hoe ontstaat een miskraam?
Een miskraam wordt meestal veroorzaakt door een afwijking van het vruchtje. Het vruchtje kan door de afwijking niet meer groeien en wordt afgestoten. De afwijking is zelden erfelijk. Een miskraam ontstaat niet door lichamelijke inspanning. Zo kunnen bijvoorbeeld vrijen, sporten, fietsen, paardrijden of motorrijden geen miskraam veroorzaken.
Wanneer moet je bellen?
Neem direct contact op met 06-53156391 bij een van de volgende verschijnselen:
- hevig bloedverlies (bloedverlies dat heviger is in duur en/of hoeveelheid bij een voor u gebruikelijke )
- buikpijn die toeneemt, en voortdurend aanwezig is
- koorts boven de 38⁰C
- ongerustheid
Afwachten
Veel vrouwen geven er de voorkeur aan om af te wachten tot al het weefsel vanzelf wordt afgestoten en de bloeding vanzelf ophoudt. Bij de meeste miskramen wordt het vruchtje binnen twee weken na het begin van de bloeding afgestoten, bij sommigen pas na langere tijd. Vrouwen bij wie de miskraam op natuurlijke wijze is verlopen kunnen de gebeurtenis vaak beter verwerken. Het verdriet kan thuis beleefd worden en eventuele complicaties van een curettage worden vermeden (zie tabel: behandelmogelijkheden). Als u kiest om af te wachten, is het verstandig om met de verloskundige te overleggen hoe lang u kunt afwachten en wanneer u contact op moet nemen. Afwachten kan medisch gezien geen kwaad en heeft geen gevolgen voor een nieuwe zwangerschap. Als u later besluit toch een controle bij de gynaecoloog te wensen om te bespreken de miskraam op te wekken met medicatie kunnen we dit op korte termijn regelen.
Als u een rhesus negatieve bloedgroep heeft, is het van belang dat u na een miskraam van meer dan 10 weken zwangerschap, een injectie krijgt met anti-D immunoglobuline (liefst binnen 48 uur na het verliezen van de vrucht, maar binnen 2 weken is ook nog zinvol). Dit is om te voorkomen dat uw lichaam antistoffen aanmaakt die bij een volgende zwangerschap bloedarmoede bij uw baby zouden kunnen veroorzaken.
Curettage of medicijnen
Als eenmaal zeker is dat het vruchtje niet meer leeft, vinden sommige vrouwen het moeilijk om af te wachten tot het vanzelf wordt afgestoten en de bloeding weer ophoudt. In emotioneel en in praktisch opzicht kan het vervelend zijn als u niet kunt voorspellen wanneer de miskraam op gang komt en de bloeding ophoudt. Lichamelijk kan het zwaar zijn als het bloedverlies lang aanhoudt. Wanneer u niet langer wilt wachten, kunt u met de verloskundige overleggen om een afspraak bij de gynaecoloog te maken. Tijdens dit gesprek kunt u bespreken om middels medicatie de miskraam op te wekken of dat een curettage een optie zou zijn.
| Afwachten | Medicijnen | Operatie (curettage) | |
|---|---|---|---|
| Hoe gaat het? | Je wacht tot het vruchtje vanzelf komt. Je krijgt een bloeding en buikkrampen. | Je krijgt tabletten en brengt deze thuis in, in je vagina. Je krijgt een bloeding en buikkrampen. | Onder narcose wordt het vruchtje met een slangetje weggezogen via de vagina en baarmoedermond. |
| Hoelang duurt het? | Als de bloeding is begonnen duurt het meestal een paar dagen tot 2 weken tot het vruchtje komt. | Het medicijn begint meestal binnen een dag te werken. Je krijgt bloedverlies en buikkrampen. Meestal komt het vruchtje binnen 2 dagen nadat je de tabletten hebt ingebracht. | Meestal kan de operatie binnen een week worden ingepland. De operatie duurt 10 tot 15 minuten. Meestal ben je een halve dag in het ziekenhuis, bij problemen langer. |
| Doet het pijn? | Soms zoals bij een hevige ongesteldheid, soms meer pijn. | Vaak meer pijn dan bij ‘Afwachten’ . | Meestal minder pijn dan bij ‘Afwachten’ of ‘Medicijnen’. |
| Hoe vaak lukt het? | 70 van de 100 vrouwen krijgen een complete miskraam na afwachten. 30 van de 100 krijgen alsnog medicijnen of een operatie. | 85 van de 100 krijgen een miskraam na gebruik van medicijnen. 15 van de 100 vrouwen krijgen een operatie omdat de miskraam niet op gang komt. | 97 tot 99 van de 100 vrouwen heeft een complete miskraam na de operatie. Bij 1 tot 3 van de 100 vrouwen is een 2e operatie nodig. |
| Kans op veel bloedverlies | Kleine kans op veel bloedverlies: 1 of 2 van de 100 vrouwen moet naar het ziekenhuis. Dan is vaak een operatie nodig | Kleine kans op veel bloedverlies: 1 of 2 van de 100 vrouwen moet naar het ziekenhuis. Dan is vaak een operatie nodig | Meer kans op veel bloedverlies tijdens de operatie: 2 van de 100 vrouwen heeft extra bloed nodig. |
| Andere risico’s? | - | - | Er is een klein risico (<5%) op een gaatje in de baarmoeder, infectie, verwondingen, verklevingen |
| Meer kans op problemen bij een volgende zwangerschap? | Nee | Nee | Ja:
|
Praktische adviezen
- Bij pijnklachten kan een pijnstiller gebruikt worden: paracetamol, bij onvoldoende effect eventueel samen met naproxen of ibuprofen
- Omdat er soms onverwacht hevig bloedverlies kan optreden, is het fijn dat er altijd iemand in de buurt is bij wie je om hulp kan roepen (partner of familielid)
- Plas door een vergiet of zeef. Dan vang je op wat het lijf verlaat. Dat maakt dat je met aandacht bij de miskraam kan stilstaan en dat er ruimte is om afscheid te nemen.
- Zorg voor voldoende maandverband in huis. Je kan schrikken van de hoeveelheid bloed bij een miskraam.
- Overweeg om je ziek te melden op het werk. Je hoeft de leidinggevende niet van alle details op de hoogte te brengen. Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat er persoonlijke omstandigheden zijn waardoor je je ziek moet melden.
- Om goed afscheid te kunnen nemen, helpt het als je het kindje kunt zien. Hiervoor kun je gebruik maken van de watermethode, waarbij je het kindje in een bakje met koud kraanwater bewaart. Kijk voor meer informatie op www.watermethode.nl.
Hoe gaat het verder?
Na een miskraam mag u gewoon weer zwanger worden. Gelukkig verloopt een volgende zwangerschap meestal goed.
Het verlies van je zwangerschap heeft ook emotioneel impact
Veel vrouwen hebben na het verlies van hun prille zwangerschap een moeilijke tijd. Een miskraam heeft vaak meer impact dan ze vooraf kunnen bedenken. Dat geldt voor vrouwen én hun partners.
De miskraam betekent bijvoorbeeld dat je toekomst anders is dan je dacht. Dit verlies maakt plotseling een einde aan alle plannen en fantasieën over dit kind.
Misschien vraag je je af waarom het mis ging. Het kan een troost zijn om te weten dat de zwangerschap meestal vanaf het begin al niet in orde was. Dat de miskraam dus een natuurlijk en logisch gevolg was. Maar naast deze feitelijke verklaring denk je misschien dat je iets had kunnen doen of laten om de miskraam te voorkomen. Hoe invoelbaar ook, schuldgevoelens zijn niet terecht.
Ook goed om te weten: er is geen tijdspad te geven tot het verdriet over is. Ieder beleeft het anders. Ieder doet het anders. Gun jezelf wat jij nodig hebt. De tips hieronder kunnen helpen.
Wat kun je doen om je miskraam goed te verwerken?
- Neem serieus wat je voelt. Alles mag er zijn: verdriet, gemis, schuldgevoel, ongeloof, boosheid, een gevoel van leegte. Misschien voel je ook berusting of zelfs opluchting. Dat kan. Niks is gek.
- Praat erover. Misschien met een vriendin, met je partner, met je zus of een buurvrouw. Of met ouders die hetzelfde hebben meegemaakt. Natuurlijk ben je ook welkom bij je verloskundige.
- Weet dat je partner het verlies hoogstwaarschijnlijk anders beleeft en anders verwerkt dan jij. Dat is normaal. Het is waardevol als jullie erover kunnen praten, met elkaar en met anderen.
- Doe wat goed voelt voor jou. Op het moment dat het voor jou klopt. Zet een mooi beeldje in je kast. Plant een boom in je tuin. Kies een sieraad als herinnering. Schrijf je ongeboren kind een brief. Brand geregeld een kaarsje. Of doe iets heel anders, maar kies wat bij jou, bij jullie past.
- Lees erover. Schrijf erover. Op Facebook zijn besloten groepen waar je over je ervaring kunt schrijven, bijvoorbeeld de groep Miskraam Mama’s. Overweeg om het boek ‘Als je je kindje verliest in de zwangerschap’ in te vullen, de toegankelijke vragen en suggesties helpen je om je ervaringen te verwerken.
- Vertel je levende kind(eren) erover. Er zijn bijvoorbeeld mooie prentenboeken om met jonge kinderen te lezen.
En merk je dat je energie niet terugkomt? Of dat je maar blijft piekeren? Zoek dan hulp om het verlies van je kindje in je zwangerschap te verwerken. Dit is geen thema om mee aan te rommelen. Zoek begeleiding die bij jou past.
Op www.miskraambegeleiding.nl vind je gratis praktische hulpmiddelen:
- Een checklist om te zien of je klachten mogelijk te maken hebben met je miskraam.
- Tips en een handig stappenplan om je levende kind(eren) te vertellen over de miskraam.
- Suggesties om het gesprek met je partner op een prettige manier te voeren.
- En vele ervaringsverhalen van vrouwen met één of meer miskramen.
Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, kunt u altijd bellen met 06-53156391.